เป็นที่ทราบกันดีว่าสเต็มเซลล์ชนิดมีเซนไคม์สามารถถูกกระตุ้นให้เจริญเป็นเซลล์ได้หลายชนิดเช่น เซลล์ไขมัน เซลล์กระดูก หรือเซลล์กระดูกอ่อน เป็นต้น โดยการตัดสินใจว่าจะเจริญไปเป็นเซลล์ชนิดใดนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยทั้งภายในและภายนอกเซลล์ที่มากระตุ้น

                ปัจจัยที่มีผลการตัดสินใจของสเต็มเซลล์ในการเจริญไปเป็นเซลล์ไขมันหรือเซลล์กระดูก (adipo-osteogenic differentiation) เริ่มมีการศึกษากันมากขึ้น เนื่องจากเรามักพบว่าผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องน้ำหนักเกินมักจะมีปัญหาการสูญเสียมวลกระดูกพ่วงตามมาด้วย แต่ทั้งนี้ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าทั้งสองภาวะนี้มีความเกี่ยวข้องกันอย่างไร

               ภายใต้การนำของ ศ.เกียรติคุณ นพ.สุรพล อิสรไกรศีล หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศทางงานวิจัยสเต็มเซลล์ของศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ดร.จันทร์เจ้า ล้อทองพานิชย์ นักวิจัยประจำศูนย์ฯ ได้ใช้เทคนิคทางอณูชีวิวิทยาเพื่อศึกษาระบบการสื่อสารของเซลล์และพบว่ายีนแยป (YAP) เป็นยีนสำคัญที่มีผลต่อการตัดสินใจของสเต็มเซลล์ ผลจากการศึกษาสรุปได้ว่าในสเต็มเซลล์ที่มีการแสดงออกของ YAP มาก เซลล์นั้นจะเจริญไปเป็นเซลล์กระดูกแต่ถ้าเซลล์ใดมี YAP น้อย เซลล์นั้นจะเจริญเป็นเซลล์ไขมัน  เซลล์ที่ได้จากการศึกษานี้ ดร.กาญจนา ธรรมนู นักวิจัยจากสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) ได้นำไปตรวจวิเคราะห์ค่าองค์ประกอบทางเคมีด้วยเทคนิค Synchrotron (SR) IR microspectroscopy และยืนยันว่าเซลล์ที่ได้มีคุณสมบัติเป็นเซลล์กระดูกและเซลล์ไขมันจริงสอดคล้องกับผลที่ได้จากการวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการของศูนย์ฯ

จากผลการศึกษาพบว่าเทคนิคนี้ เป็นเทคนิคที่มีประสิทธิภาพสูงสามารถพัฒนาเป็นเครื่องมือในการติดตาม (marker) และจำแนกชนิดของเซลล์ได้ นอกจากนี้พบว่าต้นทุนในการตรวจวิเคราะห์ต่ำกว่าการวิเคราะห์ด้วยเทคนิคอณูวิทยามาตรฐานในห้องปฏิบัติการเลี้ยงเซลล์ทั่วไป คุณสมบัติเหล่านี้นอกจากจะมีประโยชน์ต่อการศึกษากลไกทางชีววิทยาเชิงลึกของนักวิจัยในประเทศไทยแล้วยังสามารถพัฒนาเป็นเครื่องมือในการตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์ได้ในอนาคต