ระบบลำเลียงที่ 1.1W ของสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน เป็นระบบลำเลียงแสงที่รวมเทคนิคการใช้รังสีเอกซ์ไว้หลายเทคนิค ได้แก่ เทคนิคการดูดกลืนรังสีเอกซ์ เทคนิคการแทรกสอดรังสีเอกซ์ และเทคนิคการเรืองรังสีเอกซ์ มีชื่อระบบลำเลียงแสงว่า Multiple X-ray Techniques หรือพหุเทคนิครังสีเอกซ์ ซึ่งเทคนิคต่าง ๆ เหล่านี้สามารถให้ข้อมูลธาตุองค์ประกอบ โครงสร้างผลึก และโครงสร้างระดับอะตอมของตัวอย่างได้

เทคนิคการดูดกลืนรังสีเอกซ์ (X-ray Absorption Spectroscopy) เป็นหนึ่งในเทคนิคของระบบลำเลียงแสงพหุเทคนิครังสีเอกซ์ สามารถทำการทดสอบสารตัวอย่างในขณะที่สภาวะแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไปได้ แต่อย่างไรก็ตาม การวัดสารตัวอย่างด้วยเทคนิคการดูดกลืนรังสีเอกซ์นั้นใช้เวลาค่อนข้างนาน โดยการวัดแต่ละสเปกตรัมใช้เวลาอย่างน้อย 12 นาที ส่งผลให้ใช้เวลานานในการวัดแต่ละตัวอย่าง และถ้าหากมีจำนวนตัวอย่างมากก็จะยิ่งใช้เวลานานเพื่อให้ได้ข้อมูลการทดลองทั้งหมด

เพื่อเป็นการลดเวลาที่ใช้การวัดตัวอย่าง วิศวกรคอมพิวเตอร์จากส่วนระบบควบคุมของฝ่ายเทคนิคและวิศวกรรม จึงร่วมพัฒนาโปรแกรมการวัดแบบใหม่กับนักวิทยาศาสตร์ระบบลำเลียงแสง โดยใช้วิธีการวัดแบบ on-the-fly เพื่อเป็นทางเลือกสำหรับการวัดตัวอย่างนอกเหนือจากการใช้งานโปรแกรมการวัดมาตรฐานเดิม ซึ่งโปรแกรมการวัดแบบใหม่นี้จะเหมาะสำหรับการวัดตัวอย่างที่ต้องการทำการทดสอบในขณะที่สภาวะแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไป และตัวอย่างที่นำมาวัดนั้นจะต้องมีความเข้มข้นสูงและแสงสามารถทะลุผ่านได้

การทำงานของโปรแกรม on-the-fly อาศัยการทำงานประสานกันระหว่างระบบขับเคลื่อนมอเตอร์และระบบจัดเก็บข้อมูล ให้ทำงานอย่างต่อเนื่องเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลการวัดในช่วงเวลาเดียวกันของการทดลอง และนำข้อมูลที่ได้มาประมวลผล จากผลการทดสอบสามารถลดเวลาการวัดได้ถึง 50% - 75% โดยที่ข้อมูลสเปกตรัมที่ได้จากการวัดไม่แตกต่างจากวิธีการวัดแบบเดิม และยังคงใช้ฮาร์ดแวร์เดิมที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบัน ทำให้สามารถให้บริการทั้งสองแบบไปพร้อมกันได้ตามความเหมาะสมของสารตัวอย่างได้ทันที

โปรแกรมการวัดใหม่นี้แสดงให้เห็นถึงบทบาทของวิศวกรคอมพิวเตอร์ ที่มีส่วนสนับสนุนงานของนักวิทยาศาสตร์ระบบลำเลียงให้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น และสามารถรองรับผู้ใช้บริการ (User) จากทั้งภาครัฐและเอกชนที่เข้ามาใช้บริการแสงซินโครตรอน ณ ห้องปฏิบัติการแสงสยาม ซึ่งเป็นห้องปฏิบัติการระดับชาติได้มากขึ้นด้วย
ผู้สนใจข้อมูลเชิงเทคนิคของระบบลำเลียงแสงที่ 1.1W สามารถติดต่อได้ที่ อีเมล์ This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. และหากสนใจเข้าใช้บริการ สามารถติดต่อได้ที่ ส่วนบริการผู้ใช้ โทรศัพท์: 0 4421 7040 ต่อ 1602-1605 อีเมล์ This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

 

 

บทความโดย
นฤพนต์ ว่องประชานุกูล วิศวกรคอมพิวเตอร์