ดร.พินิจ กิจขุนทด นักวิทยาศาสตร์ สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน คว้ารางวัลใหญ่ Thailand Research Expo 2020 Award  ประเภท Gold Award ถ้วยรางวัลจากนายกรัฐมนตรี ในงานมหกรรมวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2563 (Thailand Research Expo 2020) ในผลงาน “แก้วขั้นสูงสำหรับการประยุกต์ใช้กักเก็บพลังงานสะอาดแห่งอนาคต”   

              ดร.พินิจ กิจขุนทด นักวิทยาศาสตร์ สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน กล่าวว่า “งานวิจัยแก้วขั้นสูงสำหรับการประยุกต์ใช้กักเก็บพลังงานสะอาดแห่งอนาคตนี้ เกิดจากการคิดค้นและพัฒนาวัสดุแก้ววานาเดตบอเรตให้มีประสิทธิภาพเหมาะสมในการใช้เป็นขั้วแคโทดสำหรับแบตเตอรี่ชนิดลิเทียมไอออน แม้แบตเตอรี่ชนิดลิเทียมไอออนที่ใช้งานในปัจจุบันจะมีข้อดีหลายประการ เช่น สามารถประจุไฟฟ้าให้เต็มแล้วนำกลับใช้ซ้ำได้ (Rechargeable) มีน้ำหนักเบา พกพาสะดวก และ มีความเป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อมต่ำ อย่างไรก็ตามแบตเตอรี่ชนิดนี้ยังมีจำนวนรอบการใช้งานที่ต่ำ มีข้อจำกัดหากต้องการใช้กระแสไฟฟ้าในปริมาณมาก นักวิทยาศาสตร์และนักวิจัยจึงมุ่งเน้นพัฒนาวัสดุสำหรับประกอบเป็นแบตเตอรี่ชนิดลิเทียมไอออนให้มีประสิทธิภาพ ความจุไฟฟ้าและความปลอดภัยสูงขึ้น

    

          ทีมนักวิจัยสถาบันฯ ได้ทำการสังเคราะห์แก้วแมงกานีสลิเทียมบอเรต ที่มีมีลักษณะแข็ง ทึบ มีความวาวเล็กน้อย และมีการกระจายตัวของธาตุ ออกซิเจน โบรอน แมงกานีสและลิเทียม กระจายอยู่ทั่วทั้งวัสดุแก้ว และเมื่อทดสอบโครงสร้างเชิงลึกในระดับอะตอมของแก้วโดยเทคนิคการดูดกลืนรังสีเอกซ์ด้วยแสงซินโครตรอน พบว่าแก้วแมงกานีสลิเทียมบอเรตชนิดนี้มีคุณสมบัติเหมาะสม สามารถนำไปต่อยอดเพื่อประยุกต์ใช้เป็นวัสดุขั้วแคโทดสำหรับแบตเตอรี่ชนิดลิเทียมไอออนต่อไปได้ในอนาคต ข้อดีของแก้วชนิดนี้ คือมีการทนทานต่อการกัดกร่อนจากสารละลายอิเล็กโทรไลต์ที่อยู่ในแบตเตอรี ทำให้เพิ่มรอบการใช้งานได้มากขึ้น อีกทั้งแก้วเป็นวัสดุที่ทนต่อความร้อนได้ดีจึงสามารถนำเอาแบตเตอรี่ชนิดนี้ไปใช้ในงานอุตสาหกรรมที่ทนความร้อนสูงได้ นอกจากนี้งานวิจัยดังกล่าวยังได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจัยระดับนานาชาติและได้มีการยื่นเสนอขออนุสิทธิบัตรการประดิษฐ์เรียบร้อยอีกด้วย”

          สำหรับหลักเกณฑ์การพิจารณารางวัลนี้ ประกอบด้วยแนวคิดและความคิดสร้างสรรค์ของผลงาน รวมถึงวิธีการผลิตผลงาน การนำไปขยายผลการใช้ประโยชน์ทั้งในมิติเชิงวิชาการในระดับชาติและนานาชาติ ด้านเศรษฐกิจ การพัฒนาชุมชม ตลอดจนการต่อยอดขยายผลให้มีคุณค่าเพื่อใช้ประโยชน์ในเชิงอุตสาหกรรม เป็นต้น